من آن مرغم که هر شام و سحرگاه ز بام عرش می آید صفیرم کانت جمله معروفی دارد: «دو چیز احترام مرا بر می انگیزاند: یکی آسمان پر ستاره بالای سرم، و دیگری قانون اخلاقی در درونم». اما آیا اگر به مانند حافظ توان آن را داشته باشیم که جهان را نه از منظر خودشیفتگی، بلکه از بام عرش بنگریم، چیزی برونی ترین لایه جهان را با درونی ترین نقطه یا سائقها و سویدای دل آدمی، مانند نوار موبیوس، به هم نمی پیوندد؟ کهکشان راه شیری که منظومه شمسی خرد ما را در خود جای داده، همچون کهکشانهای دیگر دور

بعد از این روی من و آینه وصف جمال که در آنجا خبر از جلوه ذاتم دادند اما بگذارید برای لحظه ای از آسمان و هفت فلک به زمین باز گردیم، و به آنچه که فکر می کنیم بی واسطه ترین چیزی است که آن را تجربه می کنیم: من خود، و تن خود. منی که در مرحله آینه ای از «تصور» تصویر یکی شده تن شکل گرفته است. اما آیا اینها به راستی بی واسطه تجربه می شوند، یا دورترین چیز به ما، «من» ما و «تن» ماست؟ چنان که از اظهار نظر نزدیک ترین افراد در مورد خودمان

– چرا در کشورهای کمتر توسعه یافته، اقبال و توجه به دارودرمانی و روانپزشکی بیشتر است تا روانکاوی؟ – پاسخ به نوع رابطه خاصی که بین روانپزشک و مراجعینش وجود دارد بر می گردد: رابطه روانپزشک و بیمار، در واقع بازتولید کننده روابط فئودالی ارباب – بنده است، که به دوران پیش از روشنگری باز می گردد. در حالی که روانکاوی فرزند روشنگریست، و سعی در انحلال چنان روابطی دارد. این موضوع حیاتی به روشنی در دوگانه “ازخودبیگانگی-جدایی” لکان مورد توجه قرار گرفته است. – پس امکان تبدیل روانکاوی به چیز دیگری نیز در این کشورها وجود دارد؟ – بله،

– آیا روانکاوی لکانی وجهی اجتماعی هم دارد، یا به اتاق درمان خلاصه می شود؟ – بله، پرسش خوبیست چون به نحوی روی تمایز روانکاوی لکانی از سایر سایر روشها و روانکاویها انگشت می گذارد: واقعیت این است که این نوع روانکاوی هدفش تطابق فرد با اجتماع نیست، چرا که واقعیت اجتماع کاپیتالیستی را (مثل همین جامعه خودمان) فریبکارانه، ریاکارانه، و بر پایه نوعی دیگر از همان مناسبات ارباب – بنده می بیند، و از همین رو به آن نوع “شادی” که از دل اینجور مناسبات اجتماعی می خواهد بیرون بیاید مشکوک است. به همین خاطر هم این نوع روانکاوی

– مفهوم پایان روانکاوی در روانکاوی لکانی دیگر از کجا آمده؟ مگر ناخودآگاه پایانی دارد؟ – خیر، ندارد! سوال خوبیست که از کجا آمده، چون دقیقا این مفهوم متناقض و فریبنده، از جایی آمده: از جمله، از جنگ تا حدی بیهوده ای که لکان با IPA داشت، و می خواست بین روش روانکاوی خودش و سایر روانکاویهای تحت نظر IPA نوعی تمایز ایجاد کند، و اعلام کرد که روانکاوی یک پایان فرضی دارد، و یک گروه هفت نفره، تعیین می کنند که کسی به این پایان رسیده است یا نه! گرچه پویایی و خلاقیت لکان و باز بودنش بر اشتباهات،

– فرقه چه ویژگیهایی دارد که آن را از گروه های علمی متمایز می سازد؟ – قبلا در یادداشتهایی که در مورد اوشو داشتم، برخی از ویژگیهای فرقه ها را بازشمردم. اکنون دنیای روانکاوی، خصوصا دنیای فرانسه زبان، تحت سیطره نفوذ گروه های لکانی مختلفی است که خوانشهای مختلفی از لکان را عرضه می کنند. حتی در خود فرانسه، ما هم خوانش لکان متقدم را داریم (صفویان)، و هم خوانش لکان متاخر را (میلر). تمام این گروه های علمی از پیروانشان انتظار وفاداری دارند، ورود به آنها دشوار، و خروج از آنها بسیار ساده است. فرقه یا کالت، ویژگی کاملا