– آیا روانکاوی لکانی وجهی اجتماعی هم دارد، یا به اتاق درمان خلاصه می شود؟
– بله، پرسش خوبیست چون به نحوی روی تمایز روانکاوی لکانی از سایر سایر روشها و روانکاویها انگشت می گذارد: واقعیت این است که این نوع روانکاوی هدفش تطابق فرد با اجتماع نیست، چرا که واقعیت اجتماع کاپیتالیستی را (مثل همین جامعه خودمان) فریبکارانه، ریاکارانه، و بر پایه نوعی دیگر از همان مناسبات ارباب – بنده می بیند، و از همین رو به آن نوع “شادی” که از دل اینجور مناسبات اجتماعی می خواهد بیرون بیاید مشکوک است. به همین خاطر هم این نوع روانکاوی با جنبشهایی که در صدد انحلال چنین روابطی هستند (یعنی مارکسیسم و فمینیسم) پیوندهای محکمی دارد. در کتاب جامعی که در مورد لکان در دست ترجمه دارم، این ارتباط در فصول متعددی مورد بحث قرار گرفته، و به نظرم هیچ کتاب مهمی در مورد لکان وجود ندارد که از این جنبه های اجتماعی تفکر لکان، عاری باشد. (دیگر قضاوت در مورد بیشتر کتابهایی که در مورد لکان در ایران چاپ می شود با خودتان! )