شهر فلسفه را کوچه های بسیاری است: برخی از این کوچه ها کوچه های علی چپ نامیده می شوند، که طرفداران بسیاری دارند، و به مرکز شهر راه می یابند. برخی از کوچه ها کم تردد ترند: این ها کوچه هایی هستند که به خیابان انقلاب می رسند، کوچه هایی که با نام هایی چون بوعلی، فارابی، ارسطو، افلاطون، ملاصدرا، اسپینوزا،کانت، هگل، نیچه و هایدگر مزینند. هر چند اگر هم مانند بلوار زیبای شوپنهاور وسعت بیش از اندازه ای هم می داشتند کم تردد بودند و کم طرفدار. در کوچه های علی چپ گاهی دستفروشان کتابهایی هم برای فروش عرضه می کنند. یکی از این کتاب های مستطاب «واژگان لکان» (نشر نی) است که به قلم فیلسوفی معظم به نام ژان پیر کلرو به زیور طبع آراسته شده و راهنمای بسیار مفیدی است برای آن جماعت مشتاقی که می خواهند بدانند «چطور از فلسفه کمک بگیریم تا نسبت به لکان نادان باقی بمانیم؟!». خواندن این کتاب پر مغز و هوشمندانه را به عموم مشتاقان روانکاوی لکانی توصیه می کنیم. کسانی که می خواهند بدانند چطور لکان بیش از اینکه وامدار فروید باشد وامدار بنتام فایده گراست!بیایید با هم این کتاب را تورقی کنیم و از برخی بخشها که چشممان ناغافل به آنها می افتد درسها بیاموزیم:صفحه ۲۹ – «… نکاتی دیگر در نظریه او راجع به آرزومندی [اشتیاق] وجود دارد که به سادگی برای فیلسوفانی که به مطالعه آثارش می پردازند قابل قبول نیست. قبل از همه این پرسش مطرح می شود که چرا لکان در میان تمامی احوال و انفعالات آدمی چنین مزیتی را برای مقوله آرزومندی [اشتیاق] قائل شده است و آیا چنین اولویتی می تواند مبری از هرگونه اتهامی در مورد جزمی بودن نظریه او باشد؟»
– اصلا اصراری نیست گفته های لکان را قبول کنید، آن هم بدون اینکه تجربه روانکاوی داشته باشید. هر چه باشد فلسفه هم معمولا یکی از راه های فرار از اشتیاق است، البته برای کسانی که دنبال راه های شیک تر و پر طمطراق تر می گردند!
صفحه ۵۳ – «… برای او بر خلاف آنچه کانت در این مورد گفته است، احساس گناه به مقوله قانون باز نمی گردد بلکه به آرزومندی آدمی مربوط می شود. این موضع گیری از دو جهت غیر معقول است…»
– پس در اشتیاق آدمی دنبال امور معقول می گردید؟
صفحه ۵۸ – «… آیا جای آن دارد که صبر کنیم که تجربه به ما این نکته را بیاموزد که «هر چه اسم اشارت فاقد معنا باشد به همان ترتیب نیز تخریب ناپذیر تر است»؟»
– البته تجربه برای رسیدن به یقین است. چون هدف شما غوطه خوردن و غواصی در بحر شکیات است، به چنین تجربیاتی نیاز ندارید.
صفحه ۶۶ – [مبحث تفاوت جنسی] «مطالعات فروید نیز نتوانست در این مورد به فیلسوفان یاری کند، زیرا آن چه او در این باب می گفت در حد کلیات بود.»
– البته برای کسی که از وجود نوشته انقلابی «سه مقاله در مورد تئوری جنسی» فروید بی اطلاع است چنین جمله ای کاملا حقیقت دارد.
صفحه ۹۲ – «… لکان به اصل وحدت انرژی یونگ که قبلا با آن مخالفت ورزیده بود، باز می گردد… «هر رانشی بالقوه به رانش مرگ [سائق مرگ] ارجاع دارد.»»
– عجب! نمی دانستیم که یونگ هم سائق مرگ فروید را پذیرفته بوده!
صفحه ۹۸ – «برخلاف فروید که در تعبیر خواب کاربرد و تعبیر رموز و اشارات (سمبل ها) را بخشی ناچیز از روانکاوی به حساب آورده و کارکرد لغوی آن ها را فاقد غنایی فوق العاده و حاوی معانی همواره یکنواختی دانسته بود، لکان وسعتی فوق العاده بدان ها می دهد.»
– مگر سمبولیسمی که فروید از آن صحبت می کند با سمبولی که در اصطلاح بعد سمبولیک لکان وجود دارد یک تعریف دارد؟ یعنی فلسفه این اندازه دقت و تیزبینی را هم به شما نیاموخته که بدانید هر گردی گردو نیست؟!
