سخنران: دکتر فرزام پروا

تاریخ: ۱۳۹۴/۱۱/۲۰

محل: تالار کمال دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

پیاده کننده: هدا لایق

مطابقت دهنده: صدف کارخانه چی

از سخنرانی‌های رولان بارت یا ژک لکان بگیرید و تا اتفاقات دیگر. برایتان مثال زدم که مثلاً روانکاوی در فرانسه است که بالنده می‌شود، زبانشناسی اصلاً در فرانسه است که بوجود می‌آید و به کشورهای دیگر می‌رود. یک چیزهایی هست که مال همین قرنی است که گذشته، چیزهایی که بشر توجه‌اش به آن جلب شده است. حالا رؤیاها است، موضوع عشق و شوق است، موضوع زبان است که شما می‌دانید در فلسفه هم چیزی که هست این است که فلسفه قرن بیستم هم تحت تأثیر مطالعات زبانشناسی است .یعنی مسأله‌اش اصلاً زبان شده است. اگر کسی در فلسفه قرن بیستم به اسم ویتگنشتاین آمده است، او در واقع کاری که کرده است این است که برای اولین بار در تاریخ فلسفه، خود زبان مسأله شده است و این چیزی است که در آثار کالوینو به خصوص همین شهرهای بی‌نشان، شما می‌بینید که اصلاً این صحبت‌هایی که دارد بین مارکو و قوبلای رد و بدل می‌شود، صحبت‌هایی است که خیلی جاها خود مسأله زبان را مورد پرسش قرار می دهد که اصلاً زبان چیست؟ زبان رو به چه دارد؟ در زبان چه اتفاقی بین دو نفر که دارند با هم صحبت می‌کنند می افتد؟ برای اینکه بفهمیم زبان چیست، چه مثالی هست که ما را یک مقدار نزدیک کند به اینکه این اصواتی که بین انسان‌ها منتقل می‌شود، چیکار می‌کنند؟ در روح و روان چه تأثیراتی می‌گذارند؟ چه کاری می کنند؟ چه اتفاقی می‌افتد؟ باز یکی از چیزهایی که مخصوص همین قرن است،  این است که تا مدت‌ها در علوم به دنبال چیزها بودند و در این قرن توجه شاید برای اولین بار به ناچیزها، به هیچ، به غیاب، به اینکه مثلا ًفرض کنید در همان زبان چه چیزی هست که نیست؟ چه چیزی هست که حذف شده است؟ اولین بار در همین قرن به آن توجه شده است. چه چیزی هست که ناموجود است؟ یک دفعه چرا در قرن هجدهم یا نوزدهم کسی به این فکر نمی‌افتاد که کتابی بنویسد به اسم شوالیه ناموجود؟ که یک کسی باشد که نیست. یک کسی باشد که فقط یک زره است. یک شوالیه‌ای که وقتی بهش می‌گویند تو چه کسی هستی؟ می‌گوید من هیچ کسی نیستم. من اصلاً نیستم. من وجود ندارم. علت اینکه این در این قرن نوشته شده، به این خاطر است که زمینه‌های  فکری‌اش کم کم در شاخه‌های مختلف علوم به وجود آمده است. این آثار، این کارهایی که کالوینو کرده و این آثاری ادبی که دارد، در خلاء بوجود نیامده است. این‌ها همه یک زمینه‌هایی داشته است که یک کسی مثل کالوینو واقعاً رنج و زحمت کشیده است که اگر امروز شده است کالوینو!